آموزش تکنیک آرپژ گیتار؛ ساده ترین روش ممکن برای مبتدی ها
آرپژ یکی از زیباترین تکنیک‌های گیتار است که برخلاف ریتم که به همه سیم ها ضربه می زدیم در آرپژ گیتار باید سیم ها را یکی یکی به صدا در بیاوریم. اجرای این تکنیک هنگام گیتار زدن، صدای دلنشینی ایجاد میکند و سطح اجرا را بالا می برد. اما اینکه چگونه و چه زمانی باید این تکنیک را اجرا کنیم و تمرینات آن چگونه است را در ادامه این مقاله بررسی خواهیم کرد. پس اگر به میخواهید به زبان ساده آرپز زدن با گیتار را یاد بگیرید، در ادامه این مقاله در گیتار بر همراه ما باشید.
آرپژ چیست؟
به زبان ساده، آرپژ گیتار به معنی نواختن نت ها به صورت جداگانه یا تک تک است؛ یعنی شما با نگشتان دست راست یکی یکی سیم ها را به صدا در می آورید. در آرپژ مانند گیتار شما با ضربه زدن روی سیم ها عمل نمیکنید، بلکه با نواختن تک تک سیم ها، آرپژ را اجرا میکنید. اما چه سیم هایی را چگونه و با چه ترتیبی بنوازید، انواع آرپژها را مشخص می کند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
انواع آرپژ گیتار در میزان های 2/4، 4/4 و 6/8
به صورت کلی نواختن آرپژ در گیتار به خلاقیت شما و خواننده بستگی دارد. اما ابتدا باید با اصول آرپژ زدن آشنا شوید. آرپژ گیتار به 3 نوع تقسیم می شود؛ 2/4، 4/4 و 6/8. در ادامه هر کدام از این موارد را به دقت بررسی خواهیم کرد:
1. آرپژ گیتار 2/4
این نوع آرپژ گیتار کوتاه و ریتمیک است و به صورت کلی از 4 ضرب تشکیل می شود. الگوی اجرا آرپژ 2/4 به صورت زیر است:
ضربه اول: با انگشت P (شست) به سیم 6 ضربه بزنید.
ضربه دوم: انگشتان i (اشاره) به سیم 3 ضربه بزنید
ضربه سوم: با انگشت m (وسط) به سیم 2 ضربه بزنید.
ضربه چهارم: با انگشت a (حلقه) به سیم 1 ضربه بزنند
ضربه پنجم: تمام سیم‌های 6، 3، 2 و 1 را با انگشت شست یا کف دست به آرامی خفه کنید تا صدای آن ها قطع شود.
ضربه ششم: حرکت شماره 2، 3 و 4 را تکرار کنید.
ریتم کلی:
6 → (3+2+1) → خفه کردن → (3+2+1)
2. آرپژ گیتار 4/4
آرپژ 4/4 پرکاربردترین نوع است که الگوی اجرا آن به صورت:
ضربه اول: با انگشت P (شست) به سیم 6 ضربه بزنید.
ضربه دوم: با انگشت i (اشاره) به سیم 3 ضربه بزنید.
ضربه سوم: با انگشت m (وسط) به سیم 2 ضربه بزنید.
ضربه چهارم: با دوباره انگشت i به سیم 3 ضربه بزنید.
ضربه پنجم: با انگشت a (حلقه) به سیم 1 ضربه بزنید.
ضربه ششم: با انگشت i به سیم 3 ضربه بزنید.
ضربه هفتم: با انگشت m به سیم 2 ضربه بزنید.
ضربه هشتم: با انگشت i به سیم 3 ضربه بزنید.
ریتم کلی:
6 → 3 → 2 → 3 → 1 → 3 → 2 → 3
3. آرپژ گیتار 6/8
آرپژ 6/8 یکی دیگر از آرپژهای کاربردی در موسیقی است که به صورت زیر نواخته می شود:
ضربه اول: با انگشت P (شست) به سیم 6 ضربه بزنید.
ضربه دوم: با انگشت i (اشاره) به سیم 3 ضربه بزنید.
ضربه سوم: با انگشت m (وسط) به سیم 2 ضربه بزنید.
ضربه چهارم: با انگشت a (حلقه) به سیم 1 ضربه بزنید.
ضربه پنجم: با دوباره انگشت m به سیم 2 ضربه بزنید.
ضربه ششم: با دوباره انگشت i به سیم 3 ضربه بزنید.
ریتم کلی:
6 → 3 → 2 → 1 → 2 → 3
وضعیت صحیح انگشتان برای نواختن آرپژ روی گیتار
قبل از اینکه سراغ ضرب های آرپژ برویم ابتدا باید دست راست را به درستی تنظیم کنیم. دست راست را اینگونه روی سیم های گیتار بگذارید:
محل قرارگیری انگشت شست (P): انگشت شست وظیفه زدن سیم‌های باس (6، 5 و 4) را دارد. همچنین انگشت شست نباید خیلی بالا یا خیلی پایین باشد؛ باید در راستای طبیعی خودش حرکت کند.
انگشت اشاره (i): انگشت اشاره برای زدن سیم سوم (G) استفاده می‌شود.
انگشت وسط (m): انگشت وسط معمولاً سیم دوم (B) را می‌نوازد.
انگشت حلقه (a): انگشت حلقه برای سیم اول (E) استفاده می‌شود.
تمرینات آرپژ با گیتار برای مبتدی ها
اگر تازه شروع به آموزش گیتار کرده اید، حتما نواختن آرپژ گیتار برای شما کمی سخت است، برای اینکه بهتر با ضربات آرپژ ارتباط بگیرید، این تمرینات را هر روز تکرار کنید:
1. هماهنگی دست ها و انگشتان
برای اجرای روان آرپژ با گیتار، انگشتانتان باید هماهنگ باشند. اول آرپژ را بدون تغییر آکورد با دست راست تمرین کنید. وقتی انگشتان شما به زدن آرپژ گیتار عادت کرد و روان شد، دست چپ را اضافه کنید و آکوردها را تغییر دهید. به این نکته هم توجه کنید که تغییر آکورد باید سریع و بدون توقف باشد. اگر در تغییر آکوردها مبتدی هستید، ابتدا آکوردهای ساده مانند آکورد لا مینور (Am) و می مینور را انتخاب کنید و آن‌قدر تمرین کنید تا دستانتان روان شود.
2. استفاده از مترونوم
برای تمرین گیتار زدن مترونوم بهترین دوست شماست. یک اپلیکیشن ساده مترونوم دانلود کرده یا یک دستگاه مترونوم تهیه کنید و با سرعت کم شروع به زدن آرپژ روی گیتار کنید. مترونوم را روی زمان کم مثلا 40 یا 60 تنظیم کنید و با هر یک صدای آن یک ضربه بزنید (ضربه هایی که بالا یاد گرفته اید). وقتی به سرعت پایین مسلط شدید، سرعت را کمی بالا ببرید. یادتان باشد که مترونوم لازمه کار برای یادگیری است؛ پس از آن نترسید و شروع به هماهنگ کردن خود با مترونوم کنید.
نرم افزارهای زیادی برای مترونوم وجود دارند، با یک سرچ ساده می توانید نرم افزار مترونوم را دانلود کنید.
3. تنوع در تمرین
تکنیک آرپژ را روی آکوردهای مختلف امتحان کنید. در ابتدا با آکوردهای ساده شروع کنید و سپس سراغ آکوردهای پیچیده و باره دار بروید و بعد آرپژها را روی ریتم‌های مختلف (2/4، 4/4، 6/8) تمرین کنید. این تنوع باعث می‌شود هم بیشتر لذت ببرید و هم سریع تر پیشرفت کنید.
4. حس و بیان موسیقی
آرپژ فقط یک تکنیک در گیتار زدن نیست؛ باید احساس خود را به موسیقی اضافه کنید. مثلاً در قطعات احساسی، سرعت را کمی تغییر دهید یا ضربه‌ها را نرم‌تر کنید. وقتی موسیقی را حس کنید، شنونده‌ها هم آن را حس می‌کنند. یادت باشد، گیتار زدن فقط تمرین نیست، احساسات بسیار مهم است. برای اینکه به این سطح برسید که احساسات را وارد ماجرا کنید، باید در مباحث بیسیک حرفه ای شوید و به نوازنده های دیگر به خوبی گوش دهید.
سخن آخر
نواختن آرپژ گیتار کمی سخت است و در ابتدای آموزش مصلما شما نمیتوانید به صورت حرفه ای آن را بنوازید؛ زیرا دستان و انگشتان شما با هم هماهنگ نیستند. برای هماهنگ کردن آنها باید تمرین کنید، تمرین شرط اول و آخر گیتار زدن است. هر روز زمان کوتاهی را برای تمرین آرپژ انتخاب کنید و به آن برنامه پایبند باشید و خسته نشوید؛ یادگیری گیتار فرایند کمی طولانی است و نباید در مسیر ناامید شوید.
