تکنیک گلیساندو در گیتار؛ آموزش سریع و آسان
گلیساندو یکی از تکنیکهای جذاب در آموزش گیتار است که شاید نام آن برایتان کمی پیچیده به نظر برسد، اما برخلاف اسم عجیبش یکی از روشهای ساده در گیتار زدن است. تکنیک گلیساندو (Glissando) یک کلمه ایتالیایی است که به معنای “لغزش” است. در نوازندگی گیتار، این تکنیک به معنای سر دادن انگشت روی سیمها است؛ یعنی در این تکنیک شما انگشتتان را روی فرم های مختلف سر میدهید. حالا بیایید قدم به قدم با این تکنیک آشنا شویم و سطح خود را در گیتار زدن یک مرحله بالاتر ببریم.
نحوه اجرای تکنیک گلیساندو در گیتار
همانطور که گفتیم این تکنیک بسیار ساده است و برای شروع، نیازی نیست حرفهای باشید. حتی اگر تازه گیتار دست گرفتهاید، میتوانید این تکنیک را امتحان کنید. برای اجرا مراحل زیر را دنبال کنید.
1. دست چپ خود را روی یک فرت قرار دهید، مثلاً فرت دوم روی سیم سوم.
2. حالا با انگشت سمت راست یا پیک سیم سوم را به صدا دربیاورید (یک ضربه به سیم سوم بزنید)
3. بلافاصه بعد از ضربه انگشت خود را به سمت فرتی دیگر سر دهید، مثلاً به سمت فرت پنجم.
مانند تصویر زیر:
صدای سر خوردن را شنیدید؟ به حرکت در موسیقی تکنیک گلیساندو گفته می شود.
نکته: کنترل حرکت در حین سر دادن انگشت، دقت کنید که حرکت نرم و پیوسته باشد. اگر انگشت خود را بیش از حد محکم فشار دهید یا بیش از حد شل بگیرید، صدای گلیساندو به درستی در نمی آید.
مراحل بالا فقط یک نمونه مثال بود، شما میتوانید با هر سیم دیگر یا از هر فرتی به فرت دیگر از این تکنیک استفاده کنید.
انواع اجرای تکنیک گلیساندو
این تکنیک را میتوان به شکل های مختلفی اجرا کرد و فقط یم نوع نیست، برای مثال:
گلیساندو کوتاه: در این نوع، انگشت تنها از یک یا دو فرت سر میخورد. این روش در قطعات آرام و ملایم استفاده میشود.
گلیساندو بلند: این نوع از گلیساندو در طول چندین فرت (مثلاً از فرت سوم تا دوازدهم) اجرا میشود و بیشتر در موسیقی راک و متال کاربرد دارد.
گلیساندو معکوس: در این تکنیک، نوازنده از یک نت بالاتر به نت پایینتر سر میخورد. این روش برای ایجاد حس کاهش تنش در موسیقی مناسب است.
نکاتی برای اجرای بهتر گلیساندو در گیتار
اما اینکه این تکنیک به درستی و با سرعت مناسب اجرا کنید، باید تمرینات مربوط به آن را انجام دهید. در ادامه این تمرینات و نکات را بررسی خواهیم کرد:
1. تمرین با سرعت کم
شروع یادگیری هر تکنیکی نیاز به تمرکز و دقت دارد. تکنیک گلیساندو گیتار نیز از این قاعده مستثنی نیست. ابتدا این تکنیک را با سرعت بسیار کم تمرین کنید تا انگشتان شما به حرکت نرم و روان روی سیمها عادت کند. در ابتدا ممکن است صدای برخی نتها واضح نباشد. نگران نباشید، با تمرین مداوم این مشکل برطرف میشود.
2. فشار مناسب روی سیمها
یکی از مهمترین نکات در اجرای گلیساندو، حفظ فشار مناسب انگشت روی سیمهاست. اگر فشار انگشت بیش از حد زیاد باشد، صدای نتها خفه میشود. از طرف دیگر فشار خیلی کم نیز باعث میشود صدای گلیساندو واضح نباشد. پس شما باید فشار را به گونهای تنظیم کنید که سیم با فرِت تماس داشته باشد و انگشتان هم به راحتی حرکت کنند.
3. هماهنگی دست راست و چپ
برای اجرای گلیساندو با صدایی دلنشین، باید دست راست و چپ شما با یکدیگر هماهنگ باشد. شما باید ابتدا با دست راست سیم را به آرامی لمس کنید و سپس همزمان با دست چپ گلیساندو را اجرا کنید. تکرار این کار به هماهنگی بهتر کمک میکند.
4. تمرین با نتهای کوتاه و بلند
تکینک گلیساندو میتواند بین دو فرت نزدیک یا چندین فرت دورتر اجرا شود. ابتدا با نتهای کوتاه (مثلاً بین فرت سوم و پنجم) تمرین کنید و سپس به سراغ گلیساندوهای بلندتر (مثلاً از فرت سوم تا دوازدهم) بروید.
نکته: در گلیساندوهای بلند، حرکت دست باید کنترلشدهتر باشد تا صدای نتها واضح باقی بماند.
5. کنترل سرعت حرکت انگشت
یکی از اشتباهات رایج هنگام اجرای تکنیک گلیساندو حرکت خیلی سریع یا خیلی کند انگشت است. سرعت حرکت باید متناسب با حس و فضای موسیقی باشد. برای قطعات آرام، گلیساندو را آهسته و برای قطعات پرانرژی، سریعتر اجرا کنید.
6. تجربه با سبکهای مختلف
برای درک بهتر گلیساندو، آن را در سبکهای مختلف موسیقی تمرین کنید. این تکنیک در سبکهای کلاسیک، جاز، راک و حتی فلمنکو کاربرد دارد. هر سبک حس خاصی به گلیساندو میبخشد و به شما کمک میکند تا آن را به روشهای متنوعی اجرا کنید.
توصیه آخر
مانند هر تکنیک دیگری، کلید موفقیت در اجرای تکنیک گلیساندو نیز تمرین مداوم است. هر روز زمانی را به تمرین این تکنیک اختصاص دهید. مطمئن باشید که بعد از چند روز تمرین این تکنیک، در هنگام اجرا حرفه ای تر خواهید شد.
