آموزش گیتار صفر تا صد؛ مبتدی و ساده و رایگان – گیتار بر

آموزش گیتار زدن ساده

همانطور که در ویدئو بالا گفتیم گیتار زدن کار ساده ای است و فقط نیاز به تمرین و علاقه شما دارد. اگر برای اولین بار است که دستتان گیتار گرفته اید، شاید زدن گیتار کمی سخت باشد که راه حل این مشکل یادگیری اصولی و تمرین است. ما در گیتار بر آموزش اصولی گیتار را به شما می دهیم، اما تمرین بر عهده شماست. شاید در ابتدای آموزش گیتار زدن دستان شما خسته شود، درد بگیرد یا پینه بزند، اما قول می دهم که لذت گیتار زدن ارزش این سختی ها را دارد. برای گیتار زدن شما به دو چیز نیاز دارید؛ آکورد و ریتم.

آکورد و ریتم دو اصطلاح در آموزش گیتار زدن است که باید آنها را یاد بگیرید. اگر بخواهیم به زبان ساده بگوییم، آکورد همان گرفتن سیم هایی روی دسته گیتار است که شما با دست چپ (اگر راست دست هستید) می گیرید. ریتم، سیم هایی است که شما با دست راست به آنها ضربه می زنید. برای درک بهتر تصویر زیر را ببینید:

آموزش گیتار مبتدی؛ آشنایی بیشتر با آکورد و ریتم

اگر تازه می خواهید شروع به گیتار زدن کنید، پس شما یک مبتدی هستید. از روی تجربه، قبل از هر چیزی می خواهم حرفی دوستانه به شما بزنم ” اگر در گیتار زدن مبتدی هستید، به هیچ عنوان ناامید نشوید؛ زیرا آموزش گیتار مبتدی فقط در شروع کار سخت است”. برویم سراغ آموزش، کمی پیش با ریتم و آکورد آشنا شدیم. حالا اینکه چگونه آکورد بگیریم و چگونه ریتم را اجرا کنیم، بحث اصلی ما در گیتار زدن است.

انواع ریتم و آکورد وجود دارد، شاید شنیده باشید که مثلا می گویند آکورد لامینور (اگر هم نشنیده اید حالا شنیدید J). این به چه معناست؟ هر آکوردی که با اسم های عجیب و غریبی صدا می زنند به گرفتن سیم های مشخصی اشاره دارد. برای نمونه در مثال بالا وقتی میگوییم آکورد لا مینور (Am) یعنی شما باید مانند تصویر زیر سیم های گیتار را فشار دهید:

در عکس به اصطلاح یک نمونه آکورد گرفته شده است که اسم این آکورد لا مینور است. آیا آکوردهای دیگر هم وجود دارند؟ بله (در ادامه پرکاربردترین آنها را با هم بررسی می کنیم؛ پس عجله نکنید.)

گفتیم برای زدن گیتار نیاز به آکورد و ریتم داریم. آکورد را که بررسی کردیم، اما ریتم چیست؟ وقتی با دست چپ خود آکوردی میگیرید، باید با انگشتان دست راست، به سیم های گیتار ضربه بزنید. حالا اینکه چگونه به سیم ها ضربه بزنید، داستان جالبی دارد و بحث انواع ریتم ها در میان است.

آشنایی با دیگر قسمت ها و اصطلاحات گیتار

تا اینجا مهم ترین اصطلاحات گیتار را یاد گرفته اید؛ آکورد و ریتم. باید بدانید که تمام بحث های ما در آموزش گیتار این دو است؛ یعنی اینکه چگونه آکورد بگیرید و ریتم بزنید. اما در یادگیری گیتار، برخی اصطلاحات وجود دارد که شما به عنوان کسی که گیتار میزنید باید با آنها آشنا شوید. برای مثال بیایید چند نمونه از آنها را با هم بررسی کنیم.

آموزش گیتار اصطلاح 1: پاساژ

پاساژ نوعی ضربات است که بین ریتم زده می شود تا گیتار زدن را جذاب تر کند؛ یعنی علاوه بر رتیم شما بین آن ضربات دیگری به آن اضافه می کنید که به این ضربات پاساژ گفته می شود. اما چرا باید بین ریتم ضربات دیگری اضافه کنیم؟

در نوازندگی تکنیک های زیادی وجود دارد تا صدایی که تولید می شود جذاب تر و دلنشین تر شود. پاساژ هم در گیتار زدن به همین دلیل استفاده می شود تا صدای تولیدی زیبا تر شده و از حالت یک نواخت خارج شود.

آموزش گیتار اصطلاح 2: فرت یا باره

اگر کنارتان گیتار دارید به آن نگاه کنید، آیا سیم های عمودی روی آن را میبینید؟ به این سیم ها فرت یا باره گفته می شود. فرت در گیتار یعنی همان سیم های عمودی روی دسته گیتار. سیم های فلزی و ضخیم که روی دسته گیتار قرار دارند و با 6 سیم گیتار عمود هستند، فرت نام دارند. یا بهتر بگوییم، روی دسته گیتار، 19 فرت داریم. این فرت ها همان قسمت های عمودی هستند که شما می توانید با کشیدن دست روی دسته گیتار آن را متوجه شوید. اگر از سمت راست این فرت ها را شروع به شمردن کنید، بالای فرت 7 علامتی را میبینید. سازنده های گیتار این علامت را با هدف کمک به نوازنده مشخص می کنند.

آموزش گیتار اصطلاح 3: سردسته

دسته گیتار را که دیده اید، این دسته بخش های مختلفی دارد که گفتیم فرت نام دارند. سیم های گیتار از قسمت پایین روی بدنه (خرک) متصل می شوند و در قسمت بالایی دسته سفت می شوند. به قسمت بالای دسته که میتوانید سیم های گیتار را با آن کوک کنید، سردسته گیتار نام دارد. در این قسمت، ما 6 دسته برای کوک سیم ها داریم که هرکدام را می توانید به صورت مجزا شل یا سفت کنید.

آموزش گیتار اصطلاح 4: ترتیب سیم ها

سیم های گیتار پاپ 6 عدد هستند. اگر گیتار را به درستی در دست بگیرید، سیم ها از پایین به بالا، با شماره های 1 تا 6 عدد گذاری می شوند. هر چه از پایین به بالا بروید، صدا کلفت تر می شود؛ سیم 1، نازک ترین صدا و سیم 6 کلفت ترین صدا را دارد. سیم های 1 تا 3 گیتار پاپ معمولا از جنس نایلون (پلاستیک) اند و سیم های 4 تا 6 جنس فلزی و روکش فلز دارند.

سیم های 1 و 2 و 3 به سادگی از کوک در می آیند ولی هنگام زدن گیتار جزئیات بیشتری به شما می دهند. در طرف مقابل، سیم های 4 و 5 و 6 به سادگی کوک خود را از دست نمی دهند و صدای بم تری برای شما ایجاد می کنند. در آکورد گیری سیم های 4 و 5 و 6 (فلزی) برای شما سخت تر خواهند بود. در طرف دیگر، آکورد گرفتن برای سیم های 1 و 2 و 3 ساده تر است. جالب است بدانید که این سیم ها هر کدام اسمی دارند که شما به عنوان نوازنده گیتار باید اسم هر کدام را بلد باشید. اسم هر سیم شامل:

1. سیم 1 با نت E (می)

2. سیم 2 با نت A (لا)

3. سیم 3 با نت D (رِ)

4. سیم 4 با نت G (سُل)

5. سیم 5 با نت B (سی)

6. سیم 6 با نت E (می)

همانطور که می بینید، دو نت E در سیم های گیتار داریم. سیم 1 نت می با صدای نازک تر و سیم 6 همان نت می با صدای کلفت تر است.

اگر بخواهیم نت های سیم های گیتار را حفظ کنیم، یک رمز را یادتان باشد:

«مُلا رسول سیمی»

آموزش گیتار اصطلاح 5: آرپژ

شاید شما هم دیده یا شنیده باشید که قبل از آهنگ صدای زیبایی زده می شود، این صدا آرپژ نام دارد. به زبان ساده تر زدن تک به تک هر سیم را آرپژ می گویند.

آموزش گیتار اصطلاح 6: ملودی

صدای پت و مت یا پلنگ صورتی را یادتان هست؟ به این سبک نواختن گیتار را ملودی می گویند. ملودی یعنی نواختن چند نت کنار هم که یک نوای دلنشین ایجاد کند. مثال های دیگر از ملودی مانند ملودی شب های بارسلونا از اوتمار لیبرت یا ملودی آهنگ خونه مادربزرگه که همه ما یادمان هست.

آموزش گیتار اصطلاح 7: گام آهنگ

گام آهنگ همان صدای کلی ساز است که در هر آهنگ و هر صدای خواننده متفاوت است. برای مثال، صدای خانم ها گام بالاتری از صدای آقایان دارد. به همین خاطر، در نواختن برخی آهنگ ها با گیتار پاپ، می گوییم که خانم ها باید گام بالاتری انتخاب کنند؛یعنی به جای گرفتن آکورد در فرت 1 باید همان آکورد را در فرت 5 بگیرند. این کار باعث می شود تا به اصطلاح گام آهنگ بالاتر رود.

آموزش ابتدایی گیتار؛ نحوه شماره گذاری انگشتان

اساتید بزرگ برای اینکه آموزش گیتار را ساده تر کنند، انگشتان دست را شماره گذاری کرده اند. برای اینکه در ادامه این آموزش بتوانید بهتر مباحث را درک کنید، ابتدا شماره گذاری انگشتان دست را به یاد داشته باشید:

** انگشتان دست راست: انگشت شست (P) ، انگشت اشاره (i) ، انگشت وسط (M) ، انگشت حلقه (A) ، انگشت کوچک (X)

** انگشتان دست چپ: انگشت اشاره (1) ، انگشت وسط (2) ، انگشت حلقه (3) و انگشت کوچک (4)

اساتیدی که این شماره گذاری را انجام داده اند، انگشت شست دست چپ را آدم حساب نمی کنند! پس شما هم درگیر این موضوع نباشید.

شماره انگشتان دست در گیتار زدن

انواع آکوردها؛ آموزش گیتار از ابتدا

در گیتار زدن اولین کاری که باید انجام دهید، گرفتن آکورد مورد نظر است. حالا فرض کنید می خواهید آهنگی از خواننده محبوبتان را بزنید و بخوانید؛ از کجا باید بدانید که کدام آکورد برای این آهنگ مناسب است؟ اگر بخواهم با شما رو راست باشم، این سوال اشتباه است! یک آهنگ ممکن است آکوردهای زیادی وجود داشته باشد؛ یعنی هر بیت از آهنگ ممکن است یک آکورد جدا گانه داشته باشد و شما با خواندن یک یا چند بیت باید آکورد را عوض کنید. عوض کردن آکورد بین آهنگ ها کمی سخت است که با تمرین زیاد، می توانید حرفه ای شوید.

پس سوال درست این است که چگونه بفهمیم که هر بیت یا هر بخش از آهنگ چه آکوردی دارد؟ برای این کار تنها به یک سرچ ساده نیاز دارید. برای مثال داخل گوگل سرچ می کنید “آکورد آهنگ X”پس از چند سال یا چند ماه که کامل گیتار زدن را یادگرفته اید، می توانید به این تسلط برسید که با گوش دادن آهنگ، آکورد و ریتم آن را تشخیص دهید.

پس زدن گیتار کار ساده ای است و شما باید انواع آکوردها و ریتم ها را بشناسید و تمرین کنید. اگر قصد دارید گیتار را به صورت حرفه ای یاد بگیرید قطعا پیشنهاد میکنیم دوره آموزش گیتار را مشاهده کنید. پرکاربردترین آکوردها در آموزش گیتار عبارت اند از:

1. آکورد لا مینور (Am)

نحوه قرار گرفتن انگشتان:

* انگشت اول: فرت اول سیم دوم

* انگشت دوم: فرت دوم سیم چهارم

* انگشت سوم: فرت دوم سیم سوم

نحوه نواختن: سیم‌های ششم (E) نواخته نمی‌شوند، اما بقیه سیم‌ها آزاد هستند و صدای آکورد را کامل می‌کنند. این آکورد صدای ملایمی دارد و یکی از ساده‌ترین آکوردهای مینور است.

2. آکورد می مینور (Em)

نحوه قرار گرفتن انگشتان:

* انگشت دوم: فرت دوم سیم پنجم

* انگشت سوم: فرت دوم سیم چهارم

نحوه نواختن: تمام سیم‌ها آزاد هستند و نواخته می‌شوند. این آکورد به دلیل سادگی‌اش برای مبتدی‌ها بسیار مناسب است و صدایی غمگین و عمیق تولید می‌کند.

3. فا ماژور (F)

نحوه قرار گرفتن انگشتان:

* انگشت اول: تمام سیم‌های فرت اول را به عنوان “بارآکورد” فشار دهید (یعنی با انگشت اول تمام سیم‌ها را روی فرت اول فشار می‌دهید).

* انگشت دوم: فرت دوم سیم سوم

* انگشت سوم: فرت سوم سیم پنجم

* انگشت چهارم: فرت سوم سیم چهارم

نحوه نواختن: برای این آکورد باید تمام سیم‌ها را نواخت، اما توجه کنید که انگشت اول فشار کافی روی تمام سیم‌ها داشته باشد. این آکورد به مهارت بیشتری نیاز دارد و صدای قدرتمندی دارد.

4. آکورد لاماژور (A)

نحوه قرار گرفتن انگشتان:

* انگشت اول: فرت دوم سیم چهارم

* انگشت دوم: فرت دوم سیم سوم

* انگشت سوم: فرت دوم سیم دوم

5. آمورد می ماژور (E)

نحوه قرار گرفتن انگشتان:

* انگشت اول: فرت اول سیم سوم

* انگشت دوم: فرت دوم سیم پنجم

* انگشت سوم: فرت دوم سیم چهارم

نحوه نواختن: تمام سیم‌ها نواخته می‌شوند و صدای این آکورد کاملاً باز و روشن است. آکورد می ماژور بسیار رایج و پرکاربرد است و به دلیل سادگی و صدای خوب، بسیار محبوب است.

6. سل ماژور (G)

نحوه قرار گرفتن انگشتان:

* انگشت اول: فرت دوم سیم پنجم

* انگشت دوم: فرت سوم سیم ششم

* انگشت سوم: فرت سوم سیم اول

نحوه نواختن: تمام سیم‌ها نواخته می‌شوند. این آکورد صدایی پرانرژی و خوش‌صدا دارد و در آهنگ‌های شاد زیاد به کار می‌رود.

7. آکورد ر مینور (Dm)

نحوه قرار گرفتن انگشتان:

* انگشت اول: فرت اول سیم اول

* انگشت دوم: فرت دوم سیم سوم

* انگشت سوم: فرت سوم سیم دوم

نحوه نواختن: فقط سیم‌های چهارم تا اول نواخته می‌شوند. صدای این آکورد غمگین و ملایم است و برای نواختن ملودی‌های احساسی مناسب است.

8. آکورد ر ماژور (D)

نحوه قرار گرفتن انگشتان:

* انگشت اول: فرت دوم سیم سوم

* انگشت دوم: فرت دوم سیم اول

* انگشت سوم: فرت سوم سیم دوم

نحوه نواختن: فقط سیم‌های چهارم تا اول نواخته می‌شوند. این آکورد صدایی روشن و شاد دارد و در آهنگ‌های زیادی استفاده می‌شود.

انواع ریتم ها؛ آموزش گیتار از ابتدا

حالا که انواع آکوردها را یاد گرفته اید، نوبت به ریتم ها است. ریتم ها هم مانند آکوردها انواع مختلفی دارند که هر کدام برای قطعه خاصی از آهنگ کاربرد دارند. شما با یادگیری معروف ترین آنها می توانید انواع آهنگ ها را روی گیتار شروع به زدن کنید. معروف ترین آنها شامل:

1. ریتم 4/2 گیتار پاپ

ریتم 4/2 ساده ترین ریتم در آموزش گیتار است که فقط ۲ ضرب دارد:

* ضرب اول: با انگشت اشاره (پیک یا ناخن) از بالا به پایین روی سیم‌ها ضربه بزنید.

* ضرب دوم: با انگشت شست از پایین به بالا سیم‌ها را بکشید.

* ضرب سوم: تکرار ضرب اول (پایین به بالا).

* ضرب چهارم: تکرار ضرب دوم (بالا به پایین).

2. ریتم 4/4 گیتار پاپ

ریتم 4/4 پرکاربردترین ریتم گیتار است که ۴ ضرب اصلی دارد. نواختن این ریتم به شکل زیر است:

* ضرب اول: ضربه با انگشت اشاره به تمام سیم‌ها از بالا به پایین زده می‌شود.

* ضرب دوم: ضربه با انگشت شست روی سه سیم پایینی از پایین به بالا زده می‌شود.

* ضرب سوم: تکرار ضربه دوم (بالا به پایین).

* ضرب چهارم: تکرار ضربه اول (پایین به بالا).

3. ریتم 8/6 گیتار پاپ

ریتم 8/6 در بین دو ریتم بالا پیچیده تر است و ۸ ضرب دارد. نواختن این ریتم به شکل زیر است:

* ضرب اول: ضربه با انگشت اشاره به تمام سیم‌ها از بالا به پایین زده می‌شود.

* ضرب دوم: ضربه با انگشت اشاره به سه سیم پایینی از بالا به پایین زده می‌شود.

* ضرب سوم: ضربه با انگشت شست به سه سیم پایینی از پایین به بالا زده می‌شود.

* ضرب چهارم: تکرار ضربه دوم (بالا به پایین).

* ضرب پنجم: تکرار ضربه سوم (پایین به بالا).

* ضرب ششم: ضربه با انگشت اشاره به سه سیم بالایی از بالا به پایین زده می‌شود.

* ضرب هفتم: تکرار ضربه دوم (بالا به پایین).

* ضرب هشتم: تکرار ضربه سوم (پایین به بالا).

آموزش گام به گام گیتار

پس از اینکه آکورد ها و ریتم های مختلف را به صورت کامل بررسی کردید، حالا نوبت به آموزش گیتار گام به گام است. با بررسی قسمت های بالا شما تمام گام ها و مراحل را یاد گرفته اید و فقط لازم است تا این مراحل به ترتیب در ذهن شما چیده شود. در واقع گیتار زدن یک فرایند مرحله به مرحله است. مراحل آموزش گیتار از ابتدا به صورت زیر خواهد بود:

گام اول: کوک کردن گیتار

برای کوک کردن گیتار می توانید از نرم افزار های مخصوص استفاده کنید. برای مثال، نرم افزار Guitartuna یکی از بهترین نرم افزارهای کوک گیتار است. در این نرم افزار ها سیم ها را به ترتیب از پایین به بالا (از سیم 1 به 6) باید کوک کنید. برای کوک کردن هم کار ساده ای در پیش دارید. ابتدا سیم 1 را با انگشت اشاره دست راست به صدا در می آورید. گوشی باید نزدیک گیتار باشد تا نرم افزار بتواند صدای سیم 1 را به راحتی بشنود.

سپس روی نرم افزار عددی ظاهر می شود. اگر این عدد منفی بود، یعنی باید از سر دسته کمی سیم 1 را سفت تر کنید. اگر این عدد مثبت بود، باید از سر دسته گیتار، سیم 1 را کمی شل تر کنید. به همین ترتیب برای تمامی سیم ها از پایین به بالا این کار را انجام می دهید تا تمامی سیم ها کوک شوند.

گام دوم: درست نشستن و نگه‌داری گیتار

برای گیتار در دست گرفتن، روی یک صندلی بنشینید که پاهایتان به زمین برسند. سپس انحنای بدنه گیتار را روی ران پای راست خود قرار داده و با دست چپ، دسته گیتار را بگیرید. برای راحتی کار و بهتر گیتار زدن، می توانید زیر پای راست خود یک بالشتک کوچک قرار دهید. این کار می تواند تسلط شما را روی ساز بهتر کند.

آرنج دست راست را روی بدنه گیتار به نحوی قرار دهید که با خم کردن دست، کف دست شما روی سوراخ بدنه گیتار قرار گیرد. این کار باعث می شود تا در هنگام ریتم زدن، مشکلی نداشته باشید. همین! شما برای گیتار زدن آماده هستید.

گام سوم: آماده کردن تجهیزات گیتار

تجهیزاتی که برای گیتار زدن نیاز دارید، شامل موارد زیر است:

1. مترونوم

2. پیک

3. کاپو

4. نرم افزار کوک گیتار کلاسیک

بجز نرم افزار کوک گیتار، تجهیزات دیگر این لیست اختیاری هستند. شما می توانید مترونوم را در همان نرم افزار کوک گیتار پیدا کنید. مترونوم وسیله ای است که موزیسین ها همیشه پیششان دارند. این وسیله، با توجه به ریتم انتخابی شما با سرعت مشخصی را طی می کند تا بتوانید زمانبندی دقیقی در هنگام گیتار زدن داشته باشید.

پیک وسیله ای کوچک است که برای ریتم زدن از آن استفاده می شود. بعضی از دوستان که ناخن دستشان به خوبی بلند نمی شود یا خانم هایی که ناخن کاشته اند، باید از پیک استفاده کنند. در تصویر زیر نحوه گرفتن پیک را می بینید:

کاپو نوعی گیره است که می توانید روی دسته گیتار در یک فرت ببندید. با کاپو می توانید گام آهنگ را بالاتر یا پایین تر بیارید. کاپو گاهی وقت ها می تواند کار شما برای آکورد گرفتن را هم ساده تر کند.

گام چهارم: گرم کردن دست ها و صدا

گام چهارم آموزش گیتار که خیلی از افراد آن را نادیده می گیرند، گرم کردن است. گرم کردن دست ها قبل از گیتار زدن، می تواند عملکرد شما حین گیتار زدن را بالا ببرد. علاوه بر این، گرم کردن دست ها باعث می شود تا درد و آسیب های احتمالی گیتار زدن را تا حد امکان کم کنید.

گرم کردن صدا برای گیتار هم از نکات مهم برای یادگیری گیتار به زبان ساده است. برای این کار، می توانید سیم 1 را در فرت اول بگیرید و به صدا دربیاورید. حالا لب های خود را به هم فشار داده و صدای امممم درآورید. در مرحله بعدی گرم کردن صدا باید سعی کنید تا صدای خود را همگام و هم اندازه صدای گیتار کنید. حالا این تمرین را برای سیم 1 فرت 2، سیم 1 فرت 3 و …. انجام دهید. گام به گام صدای خود را بالا ببرید تا فرت 6. سپس این فرت ها را دوباره تا فرت 1 پایین آورید. پس از حدود 10 دقیقه با این تمرین ساده، صدای خود را گرم کرده اید.

گام پنجم: گرفتن آکورد

برای گرفتن آکورد، ناخن های دست چپ را کوتاه کنید. این کار برای بهتر آکورد گرفتن و صدای گز ندادن گیتار ضروری است. سپس می توانید آکورد های مورد نظر از یک آهنگ را گرفته و در زمان مورد نظر آکورد ها را تعویض کنید.

گام ششم: زدن ریتم

گفتیم که در آموزش گیتار، هر آهنگی ریتم خاص خود را دارد. شما می توانید با تمرین آهنگ ها و تقویت قوه شنوایی، ریتم آهنگ ها را به سادگی تشخیص دهید. اما اگر مبتدی هستید و نمی توانید ریتم آهنگ را به خوبی تشخیص دهید، می توانید با سرچ ساده ریتم و آکورد آهنگ مورد نظر را پیدا کنید.

سخن آخر

اگر تازه شروع به آموزش گیتار کرده اید، صدرصد با چالش های زیادی مواجه خواهید شد و این چالش ها برای تمام افراد وجود دارد و باید بدانید که تنها نیستید. تنها راه موفق شدن، تمرین است. هر روز تایمی را برای تمرین اختصاص دهید و در همان تایم هر جور که شده حاضر شوید و تمرین کنید. اگر نتوانستید، آکوردی را بگیرید یا ریتمی را به درستی اجرا کنید، نا امید نشوید و ادامه دهید؛ زیرا یادگیری گیتار یک مسیر بلد است که نیاز به صبر و حوصله دارد.

پس بهانه ها را کنار بگذارید و گیتارتان را بردارید و همراه ما باشید. اگر تجربه ای در نواختن گیتار دارید، با ما به اشتراگ بگذارید؛ ما منتظر نظرها و انتقادهای شما هستیم.